БИД МАШ ИХ ЗҮЙЛЭЭ АЛДАХААР БАЙЛАА

-Засгийн газрын 296 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгож, “Эрдэнэс Тавантолгой Майнинг” ХХК-ийг татан буулгасан. Энэ талаарх эдийн засагчийн байр суурийг тань тодруулъя?

-Үндсэндээ хоёр тогтоолыг хүчингүй болгож байгаа болов уу гэж бодож байна. 2018 оны 73 дугаар тогтоол, 2019 оны 296 дугаар тогтоол. Үүнийг хүчингүй болгох нь хамгийн сүүлийн шийдвэр. Хүчингүй болгож буй нь эдийн засгийн агуулгаараа зөв. Засаг төрийн шийдвэр аливаа зүйлийг судалгаатай, ард түмний эрх ашгийг бодолцож гаргадгүйн нэг хэлбэр энэ юм. Дараа дараагийн Засгийн газрын шийдвэр ул суурьтай, судалгаатай байж үндэсний эрх ашгийг бодолцох нь чухал. Хэрэв ийм шийдвэр гараагүй бол маш их зүйлээ бид алдахаар байлаа. Зүүн цанхи ЭТТ-н нийт орлогын 70 гаруй хувийг бүрдүүлдэг. 16,1 сая тонныг 70 доллароор зарна гэдэг нь нийт дүн нэг тэрбум ам.доллар гэсэн үг. Төгрөг рүү шилжүүлвэл 2,7 их наяд төгрөг. Одоогийн байдлаар борлуулалтын орлого нь ийм ашигтай гарч байгаа компанийн 30 хувийг зарна гэдэг бол алдагдалтай. Энэ бол 2,2 сая гаруй хувьцаа эзэмшигчийн эрх ашгийг уландаа гишгэсэн шийдвэр. Ногдол ашиг хуваарилахтай зэрэгцээд IPO хийвэл үнэгүйднэ. Хоёрдугаарт, 30 хувийн IPO хийх хэмжээний нөхцөл Монголд одоогоор харагдахгүй байна. IPO хийх хэрэгцээ, шаардлагаа тодорхой болгох хэрэгтэй. 200 гаруй жил Монголыг тэтгэх хэмжээний нөөцтэй ордоо нэг тэрбум ам.доллароор зарна гэдэг бол байж болохгүй асуудал шүү дээ. Энэ бол жилийн борлуулалтын ашигтай дүйцэхүйц хэмжээ.

КОМПАНИЙГ НЬ ТАТАН БУУЛГАЧИХААД БАЙХАД “IPO ХИЙХ ШИЙДВЭР ХЭВЭЭРЭЭ” ГЭЖ БОЛОХГҮЙ

-УУХҮ-ийн сайд Д.Сумъяабазар саяхан хийсэн мэдээлэлдээ “Охин компанийг нь татан буулгаснаас биш “Эрдэнэс Тавантолгой”-ХК-ийн 30 хувийг IPO хийх шийдвэр хүчин төгөлдөр хэвээрээ” гэсэн байна?

-30 хувийг нь хувьчлах үүднээс “Эрдэнэс Тавантолгой Майнинг” ХХК байгуулсан шүү дээ. Охин компанийг нь татан буулгаж байна гэдэг чинь 30 хувийг ч мөн олон улсын зах зээлд гаргахаас татгалзсан шийдвэр гэж ойлгож байна. Компанийг нь татан буулгачихаад байхад IPO хийх шийдвэр хэвээрээ гэж болохгүй. Яах гэж заавал ийм хямдхан үнээр IPO хийж, зарах гээд байгаа юм бэ. Эдийн засагч байтугай энгийн хүний ойлголтод багтахгүй байна. Зүүн цанхи нийт орлогын 70 гаруй хувийг бүрдүүлж байгаа. Хэний эрх ашгийн төлөөх шийдвэр вэ. Ард түмэн, үндэсний эрх ашгийн эсрэг ойлголт яваад байна. IPO хийж хөрөнгө босгосноор юунд зарцуулах гээд байгаа юм бэ. Энэ асуултад Д.Сумъяабазар сайд хариулж чадахгүй байна.

- Сайдын зүгээс “Тавдугаар сарын 20-н гэхэд хувьцаагаа томсгосон байдлаар гаргах ажилдаа бэлдэнэ” гэж мэдэгдсэн байна?

-Ингэж болохгүй шүү дээ. “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-иас хувьцаа эзэмшиж байгаа иргэдийн эрх хөндөгдөж байна. Хэрэгцээ, шаардлага одоогийн нөхцөлд өөр байна. Дэлхийн зах зээлд уул, уурхайн биржийн үнийн уналттай үе тохиож байна. Ийм үед үнэгүйдүүлж гаргана гэж болохгүй. Юунд тэр мөнгөө зориулах гээд учир зүггүй яараад байгаа юм бэ.

“Засгийн газрын шийдвэрээр хүчингүй болгосон мөртлөө салбарын сайд нь ийм мэдээлэл өгөхөөр Засаг төрийн шийдвэр байгаад хэрэг байна уу”

-Ерөнхий сайд энэ засгийн үед IPO хийхгүй гэдгээ мэдэгдчихсэн шүү дээ. УУХҮ-ийн сайдын шийдвэр тэгэхээр зөрж байна уу?

-Төрийн нэгдсэн бодлого, улсын эдийн засаг залгамж холбоотой, хоорондоо уялдаатай, нэг шийдэл тогтолцоонд үндэслэдэг байтал өөр өөр шийдвэр гаргаад хүмүүсийг төөрөгдүүлээд байгаа нь зохимжгүй. Хэрэв одоо IPO хийх юм бол дараа дараагийн жилүүдэд ногдол ашиг хуваарилах ойлголт байхгүй болно. Хамгийн аюултай нь IPO хийнэ гэдэг нь хятадууд авна гэсэн үг. Хятадууд өөрсдөө манай нүүрсийг зарах, биднээс хамааралгүй үнэ тогтоох нөхцөл бүрдэх вий. Хэрэв 30 хувиа зарвал бид үүнд оролцох ямар ч боломжгүй болно. Үндсэндээ тоглоомоос гарч, уул уурхайн салбар 30 хувиа алдах биш тэр чигтээ богино болон дунд хугацаанд Тавантолгойн ордоос олж буй орлого, ашгаа удирдаж чадахгүй хэмжээнд очно. Энэ шийдвэр үндэсний эрх ашиг болон эдийн засагт асар их хохиролтой. Үүний цаана ямар том ашиг сонирхол байна вэ гэж л хардахаар байна. Засгийн газрын шийдвэрээр үүнийг хүчингүй болгосон гэсэн мөртлөө салбарын сайд нь ийм мэдээлэл өгөхөөр Засаг төрийн шийдвэр байгаад хэрэг байна уу. Засгийн газрынхаа бодлогоос эсрэг салбарын сайд байж болохгүй. Д.Сумъяабазар гэдэг хүнээс болж үндэсний эрх ашиг хөндөгдөж болохгүй шүү дээ. Улс орныг 200 жил тэжээх уурхайгаа тэрбум ам.доллароор зарна гэдэг бол хаа ч байхгүй логик шүү.

-Баярлалаа.