Монголын уламжлалт сургаальд бурмаар тэтгэхээр урмаар тэтгэ гэдэг сүрхий үг бий. Чухамдаа амттан, өнгөтөөр тэтгэх нь хүүхдийг сайн сайхан хүн болгодоггүй. Харин наад зах нь 2-6 насандаа ургаж төлждөг сүүн шүдийг гажиг, муруй эсвэл хорхойтой онгорхой ургахад амны хөндийд үүрлэсэн нян бактери шалтгаалдаг.

Томчуудаас бактери халдварлах, чихэр, хийжүүлсэн ундаа зэрэг хортой хүнсийг хүүхдийн нэхсэн зоргоор нь өгсөөр байвал хүүхдээ баярлуулж урамшуулах бус эрүүл мэндэд нь хохирол учруулсан хэрэг. 8-12 насанд ургаж гүйцдэг ясан шүд сүүн шүдний ормоор ургадаг. Хүүхдийн чихэрлэг амттанаар хорьж цагдах бус хэрэглээг нь зохистой болгох хэрвээ чихэр идсэн бол 15 минутаас хэтрэхгүй цэвэрлэж хэвших ёстой. Шүдний эмч Д.Жанчивсэмбиын зөвлөгөөгөөр “Шүд арчлах хэрэглэгдэхүүнд шүдний сойз, шүдний оо, шүдний завсар цэвэрлэгч сойз, шүдний утас, чигчлүүр мод, ам зайлах, цэвэрлэх уусмал зэрэг орно.

Шүдний сойз: Шүдний сойзыг зөв сонгон авахын тулд сойзны толгой, үс, иш гэсэн үндсэн хэсгийг үндэслэн сонгоно. Сойзны толгой: Тухайн хүний дээд үүдэн 2 шүдний хэмжээтэй тэнцүү байх нь хамгийн тохиромжтой.

Том толгойтой сойз нь талбай ихтэй, аманд хөдлөх, угаах зай бага байдаг тул шүд бүрийг сайн угаах боломжгүй байдаг. Харин сойзны толгой жижиг байх тусам аманд чөлөөтэй хөдлөх, шүд бүрийг угаах боломжтой байдаг. Сойзны үс: Сойзны үсийг хатуу, зөөлөн, ердийн гэж ангилдаг бөгөөд үсний хатуулаг нь үсний диаметрээс хамаардаг. Үсний эгнээ нь 2-3 эгнээ байх нь тохиромжтой байдаг. Шүдний сойз нь балчир, сургуулийн өмнөх болон сургуулийн насны хүүхдийн гэх мэтчилэн нас насанд нь тохирсон хэмжээ, хэлбэртэй байдаг бөгөөд үүнээс сонгож хэрэглэх нь зүйтэй.

Шүдний оо: Шүдний оог дотор эрүүл ахуйн урьдчилан сэргийлэх үрэвслийн эсрэг үнэр дарагчтай хүүхдийн оо гэж ангилна. Шүд цоорох өвчнөөс урьдчилан сэргийлэхэд фтортой оог хэрэглэх нь үр дүнтэй

Шүд хоорондын завсар цэвэрлэх утас: Шүд хоорондын завсар цэвэрлэх утсаар сойз хүрэхгүй түшилцэх гадаргууг цэвэрлэх зорилготой хэрэглэдэг юм. Түшилцэх гадаргуу нь сүүн ба байнгын шүдний алинд ч шүд цоорох өвчинд өртөмтгий байрлал болдог. Шүдний утас нь лавтай (wax), лавгүй гэж байна. Лавтайг нь хэрэглэх бүрт шүдний түшилцэх гадаргууд зай гарах тул лавгүйг нь голчлон хэрэглэдэг.

Шүдний чигчлүүр: Чигчлүүр нь хуванцар болон модоор хийгдсэн байх бөгөөд гурвалжин, хавтгай, бөөрөнхий хэлбэртэй байдаг. Чигчлүүр нь шүдний завсарын хоолны үлдэгдлийг цэвэрлэхээс гадна энэ хэсгийн өнгөрийг авахад хэрэглэгдэнэ. Чигчлүүрийг хэрэглэхдээ өөрийн шүдний завсарын хэмжээнд тохируулан хэлбэр, хэмжээг сонгох нь зүйтэй.”

Д.ЭНХБАТ