Төр, ард түмний эдийн засгийн харилцаа эртний хэлбэрээ төдийлөн алдаагүй. Өөрөөр хэлвэл иргэдийн татварын мөнгө, үндсэн хуулиар баталгаажсан нийтийн эрх ашиг хангагдах үндсэн нөхцөл, түүнийг бүрдүүлэгч нь татвар. Төлсөн татвар төрийн үйлчилгээгээр дамжин нийгэмдээ амьдрах таатай орчныг ард түмэнд бүрдүүлдэг соёл хүн төрөлхтөнд асар удсан ч авлигалын асар хорон сэдвүүд, түүнийг тойрсон асуудал 21-р зууны хурц сэдэв хэвээр, нэг хэсэгтээ дэлхий нийтээр өргөн хүрээтэй хөндөгдөж байв.

Гэвч ковидын дараа иргэдээсээ хулгайлдаг авлигалын бохир систем үндсэндээ хоцрогдож ийм сэтгэлгээ бүдүүлэг, харанхуй, харгис хэрцгийд тооцогдох хэмжээний шинэ хандлага хүчээ авч байна. Энэ бол байгалийн жамаар тулгагдаж буй нэн шинэ эрийн үеийн бодит байдал.

Монголын засгийн газрууд богино насалдаг, сонгууль бүр араасаа хэл ам дагуулдаг нууц амархан тайлагдахад намаараа дөрөөлж төрд үүрлэн эрх мэдэл, эд хөрөнгийн сүлжээгээр байр сууриа бэхжүүлэх үе дамжсан цөөхөн хүмүүс бохир улс төрд л гаршжээ. Тэд хулгайн үе дамжааг бэлдэж байсан нь БЗС-ийн асуудлуудаас харагдах шиг.

Хүн амын сэтгэл зүй төрд итгэх итгэлээ алдах хэмжээнд хүргэх улс төрчдийн түүхэнд байгаагүй хүсэл шуналын уг сурвалж нь анхнаасаа алдар хүнд, эд баялаг нэг дор төвлөрдөг газар нь төр л юм байна… төрд ямар нэг аргаар шургалж л эрх чөлөөтэй, баян тансаг амьдрах юм байна… гэсэн хэт явцуу ойлголт бий болсных. Нийгмийн төлөвшил хэдий нэг л өдөр бүрэлдэхгүй нь мэдээж ч ёс зүйг эрхэмлэх сэтгэл зүй уламжлалт гүн ухаанд ч зорьж тэмүүлдэг үнэт зүйл, зарчимд ч хангалттай. Гагцхүү өлөнгөө дарах өчүүхэн үйлдэл л дутмагжиж байна.