Нүүдлийн соёлоо унаган төрхөөр нь өдий хүртэл хадгалан тээж буй малчдын амьжиргаа бэлчээрийн мал аж ахуйн уламжлалт арга ухаан, хөдөлмөр зүтгэл дээрээ л тогтдог. Уг нь ямар ч улс орон стратегийн салбартаа эдийн засгийн ач холбогдол, уламжлалт үнэт зүйлсийг нь хослуулах бодлого баримтлах ба тэгш бус байдлыг хязгаарлан эдийн засгийн үр ашиг нийгмийг хамарсан ядуурлаас сэргийлэх зорилготой байдаг. Харамсалтай нь уул уурхайгаас хэт хамаарсан зах зээлээ үйлдвэржүүлэх, хөдөө аж ахуйг дэмжсэн бодлогыг ор тас орхигдуулсны үр дүнд малчдын амьдрал ахуй, нүүдэлчин ахуй соёлын өнөөгийн байдал хадгалагдаж хамгаалагдах, өвлөгдөх бололцоо тун хомс болов.

Цасан шамарга,хавар намрын хүйтэн шимэргэ, ган зудын аюул, цаг бусын уур амьсгалын өөрчлөлт, хүн төрөлхтний нийтлэгийнх нь завхралаас шалтгаалдаг цөлжилт, бэлчээрийн доройтол, төрийн бодлогын орхигдуултал зэрэг нь малчдын малаа маллаж амьдрах урам зоригоо гээхэд хүргэсэн. Социализмын сүүлийн жилүүдэд мал дээр гарсан 70-с 80-аад оныхон өдгөө залгамж халаагүй, малаа маллах бэлчээргүй болох эрсдэл их.

Д.ЭНХБАТ