Сүүлийн үед бага насны хүүхдүүд энтеровирусээр өвчлөх нь эрс ихэсчээ. Тус халдварт өвчин анх 1957 онд Шинэ Зеландад бүртгэгдэж байсан бөгөөд манай улсад 2008 онд эрчимтэй дэгдэж байв. Зургаагаас доош насны хүүхдүүдийн амийг авч оддог энэхүү тахал гэмээр энэхүү энтеровирус нь мэдрэлийн өвчин юм. Голдуу бага насны хүүхдүүдийн дунд агаар дуслын замаар тархах бөгөөд эхэндээ хөл, гар дээр тууралт гарах маягаар илэрдэг байна.

Хоолой, залгиур улайж, амны хөндийн салст, завьж, буйл, хэл, тагнай, гарын алга, хөлийн ул болон өгзөг дээр толбот гүвдрүүт, цэврүүт тууралт гардаг цочмог халдварт өвчин. Хоёроос доош насны хүүхдүүдийн хувьд мэдээ алдалт үүсгэдэг бол 2-5 насныхны дунд менингит байдлаар илрэх нь түгээмэл байдаг ажээ.

Эхэндээ хөнгөхөн халуурахын сацуу ам, хөл, гар дээр салст, цэлцгэр үүснэ. Цөөн тохиолдолд хүүхэд өндөр халуурах, менингит, encephalitis (тархины халдвар), саажилт болж даамжирдаг байна. Ингээд энэхүү өвчний талаар Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвийн эмч, “Эрт сэрэмжлүүлэх хариу арга хэмжээ авах нэгж”-ийн дарга Н.Сувдмаагаас дараах тодруулгыг авлаа.

-Бага насны хүүхдүүд энтеровирусээр өвчлөх нь эрс ихэсч, Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвд нэг тасаг нээгдсэн гэсэн мэдээлэл байна. Энэ хэр үндэслэлтэй мэдээлэл вэ?

-Хаврын улиралд амьсгалын замын халдварт өвчин түлхүү бүртгэгддэг. Ялангуяа тууралтат халдвар. Энэхүү халдвар дотроо цэврүүтэй тууралтат хам шинжийн өвчлөл болон халууралт тууралттай хам шинжийн өвчлөл гэж хоёр хуваагддаг. Үүний нэг болох халууралт тууралттай хам шинжийн өвчлөл буюу энтеровирус, салхин цэцэг, улаан эсэргэнэ бусад тууралтат халдвар нэмэгдэх хандлагатай байна. Одоогийн байдлаар энтеровирусээр өвчлөгсдийн тоо илүү их байгаа. Манай эмнэлэгт энтеровирусээс болж шинэ тасаг нээгээгүй. Харин хүн багатай бусад тасгуудад хэвтүүлж байгаа. Иргэдэд хүндрэл чирэгдэл үүсгэхгүй байх үүднээс хүлээн авах яаралтай тусламжийн тасгийн эмч сувилагчдын тоог нэмэгдүүлэн ажиллаж байна даа.

-Танай эмнэлэгт өдөрт дунджаар хэчнээн хүүхэд ирж байна вэ?

-Хүлээн авах яаралтай тусламжийн тасагт өдөрт дунджаар 100 гаруй өвчтөн ирж байна. Үүний 20 хувь нь эмнэлэгт хэвтдэг, үлдсэн хувь нь хөнгөн хэлбэрээр өвчилсөн байдаг учир эмчилгээ бичиж зөвлөгөө өгөх замаар өрхийн эмчийн хяналтад буцаадаг юм.

-Энтеровирус халдварын талаар тодорхой мэдээлэл өгөхгүй юу?

-Энтеровирус нь маш олон төрөл байдаг. Манайхны сайн мэддэг нь гар хөл амны өвчин. Гэхдээ бусад төрлийн энтеровирус олноор бүртгэгдэх болсон. Энэ нь ахуйн болон амьсгалын замаар дамждаг вирусын халдвар юм. Гол шинж тэмдэг нь өндөр халуурдаг. Тухайн хүүхдийн дархлаа, бие физиологийн онцлогоос хамаараад хэд хоног халуурах нь янз бүр байдаг. Халуурсны дараа биеийн аль нэг хэсгээр юм уу бүх биеэр гүвдрүүтэй тууралт гардаг. Энэ өвчнөөр өвчлөгсдийн 80-90 хувь нь хөнгөн хэлбэрээр өвддөг. Үлдсэн хувь нь өндөр халуурах, удаан хугацаанд халуурснаас хордлогод орох зэргээр хүндрэх талтай. Эдгээр хүмүүс эмнэлэгт зайлшгүй хэвтэх замаар эмчлүүлнэ. Гэхдээ энэхүү өвчин хүндрэлийн үлдэцгүй эдгэрдэг ч амьсгалын замаар олон хүнд халдварлах эрсдэлтэй.

-Ихэвчлэн хэдээс хэдэн насны хүүхэд энэхүү халдвараар өвчилж байна вэ?

-Энэ өвчнөөр дөрөв хүртэл, тэр дундаа хоёр хүртэлх насны хүүхдүүд өвчлөх нь их байна. Өвчлөөд ирж байгаа хүүхдүүдийн дийлэнх нь гэрээр байдаг хүүхдүүд. Хөнгөн хэлбэрийнх байвал зөвлөгөө өгөх, хүнд хэлбэрийнх байвал эмнэлэгт хэвтэхийг эмч зөвлөдөг. Эмчийн зааврыг дагаж хэвтэн эмчлүүлэх шаардлагатай юм. Хэвтэх шаардлагагүй гэсэн бол өрхийн эмчийн шаардлагыг чанд сахих ёстой гэдгийг сануулмаар байна.

-Энэхүү өвчнөөс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх талаар зөвлөгөө өгөхгүй юу?

-Юун түрүүнд эцэг эхчүүдийн үүрэг оролцоо маш чухал. Энэ үүднээс эцэг эхчүүдэд онцлон хэд хэдэн зөвлөгөө өгмөөр байна. Хүүхдийнхээ дархлааг дэмжих, гарыг нь сайн угаах нь нэгдүгээр алхам. Дараа нь өртөмхий насны буюу дээр дурдсан 2-4 насны хүүхдэдээ тавих анхаарлаа улам сайжруулах нь зүйтэй. Мөн олон нийтийн газраар авч явахгүй байх, хөрсний бохирдолтой газруудад тоглуулахгүй байх, гарыг нь тогтмол сайтар савандаж угаах хэрэгтэй. Дамжих зам нь агаар дуслын буюу амьсгалын зам учраас өвчтэй хүнтэй хамт байлгахгүй байх. Хувь хүн, гэр орон, нийтийн ариун цэврийг сахивал урьдчилан сэргийлэх бүрэн боломж бий. Эцэст нь хэлэхэд ямар нэгэн өвчний зовиур илэрсэн тохиолдолд эмчид яаралтай хандах хэрэгтэй шүү.

П.УРНАА