-ТӨВ ЦЭВЭРЛЭХ БАЙГУУЛАМЖИЙН ХҮЧИН ЧАДЛЫГ САЙЖРУУЛНА ГЭСЭН ДАРГА НАРЫН АМЛАЛТ 2000 ОНООС ЭХЛЭЛТЭЙ-

Нийслэлчүүд түүхий нүүрсний хорт утаанаас арайхийн салж цээж дүүрэн амьсгалах хаврын урин цаг айсуй гэтэл өмхий лагийн үнэртэй золгож байна. Хэдхэн жилийн өмнө Толгойт, Орбит, Таваншар, Яармаг, Нисэх орчим үнэртдэг байсан төв цэвэрлэх байгууламжийн өмхий үнэр урин дулааны цагт нийслэлийг тэр чигт нь бүрхэж гадуур хувцаснаас нэвт ханхалдаг болсон.

Төв цэвэрлэх байгууламжийн 50 гаруй жил дагтаршсан лагийн үнэрийг дарна гэж үе үеийн дарга нар амны уншлага мэт ярьсаар 19 жилийн нүүрийг үзжээ. 1964 онд 500 мянган хүн амтай хотод зориулж барьсан Төв цэвэрлэх байгууламжийн хүчин чадлыг сайжруулна гэх дарга нарын амлалт 2000 оноос эхлэлтэй. Энэ хугацаанд маск зүүж, хантааз өмсчихөөд Төв цэвэрлэхтэй танилцаагүй төрийн түшээд, үнэрийг нь мэдрээгүй хүн байна уу гэж асуувал толгой сэгсэрэх хүн байхгүй. Төв цэвэрлэхийг шинэчилнэ, бүтээн байгуулалтыг хавар эхэлнэ гэсэн мэдээ хэвлэлийн хуудаснаа тоолж барамгүй олон удаа гарсан. Харамсалтай нь эцсийг нь үзсэн дарга даамал одоохондоо алга.

Зундаа өмхий лагийн үнэрт дарлуулж, өвөлдөө түүхий нүүрсний утаанд угаартдаг нийслэлчүүдэд сайд, дарга нарын сайхан, сайхан амлалтуудыг эргэн сануулж байна. Товч бөгөөд тодорхой хэлбэл шинэ Төв цэвэрлэх байгууламжийн шав тавих ёслолыг ­Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх хоёр удаа тавьжээ. Харин Э.Бат-Үүл, Ч.Сайханбилэг нар үйл ажиллагаатай нь очиж танилцахдаа шинэ цэвэрлэх байгууламж барина гэсэн амлалтыг ард түмэнд өгч байжээ.

-УЛААНБААТАР ХОТ ХӨГЖИХ ҮҮ, НҮҮХ ҮҮ ГЭДЭГ НЬ ТӨВ ЦЭВЭРЛЭХ БАЙГУУЛАМЖИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНААС ХАМААРНА-

2013 оны тавдугаар сарын 27-ны өдөр Э.Бат-Үүл: “Энэ асуудлыг яаравчлан шийдвэрлэх ёстой. Улаанбаатар хот хөгжих үү, нүүх үү гэдэг нь Төв цэвэрлэх байгууламжийн үйл ажиллагаанаас хамаарна. Төв цэвэрлэх байгууламжийн техник, технологийг сайжруулахгүйгээр хотын хөгжлийн тухай яриад ч хэрэггүй. Туул голд бүрэн цэвэрлэгдэж чадаагүй хронтой ус нийлж байгаа нь үнэхээр ноцтой явдал юм. Тиймээс нийслэлд үйл ажиллагаа явуулж байгаа боловсруулах үйлдвэрүүдэд бид онцгой хяналт тавьж, зарим үйлдвэрийг хаах хүртэл арга хэмжээ авах тухай нийслэлийн удирдлагын зөвлөлийн хуралдаанаар хэлэлцэн шийдвэрлэсэн. Богино, дунд, урт хугацааны хөтөлбөр боловсруулж НИТХ-аар оруулах хэрэгтэй. Хөтөлбөрөө батлаад жил бүрийн төсөв дээр суулгаад явбал бид шинэ цэвэрлэх байгууламж барих хөрөнгөө шийдвэрлэх боломжтой. Шинэ цэвэрлэх байгууламж барих санаануудаа ирүүлэх болно. Энэ мэтээр бид шинэ цэвэрлэх байгууламжтай болох ажлыг зайлшгүй хэрэгжүүлэх хэрэгтэй” гэжээ.

-ТӨВ ЦЭВЭРЛЭХ БАЙГУУЛАМЖИЙН БҮТЭЭН БАЙГУУЛАЛТЫГ ИРЭХ ХАВАР ЭХЭЛҮҮЛНЭ-

2015 оны дөрөвдүгээр сарын 11-ны өдөр Ч.Сайханбилэг: “Засгийн газар оролцож, дэмжиж, хамтарч ажиллах ёстой. Шинэ цэвэрлэх байгууламжийн ТЭЗҮ ирэх оны нэгдүгээр сард бүрэн дуусна. Бичиг цаас, судалгааны ажлыг чанартай гүйцэтгэж, яаралтай дуусгах нь зүйтэй. 2016 оны Төсвийн тухай хуульд цэвэрлэх байгууламжтай холбоотой 8.1 тэрбум төгрөгийг суулгасан, төсвийн хэлэлцүүлэг болж байгаа. Шинэ цэвэрлэх байгууламжийн барилгын ажлыг концессоор гүйцэтгүүлэх боломжийг Засгийн газрын төвшинд судлаад бүтээн байгуулалтын ажлыг ирэх хавар эхлүүлэх шаардлагатай. Цэвэрлэх байгууламжийн ТЭЗҮ болон судалгааны ажлууд, хийх технологи, газар нь бэлэн байна” гэжээ.

-ХАНДИВЛАГЧ ОРНУУД, ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧДЫГ УРЬЖ ТӨСЛҮҮДЭЭ ТАНИЛЦУУЛНА-

2017 оны аравдугаар сарын 24-ны өдөр Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх: “Ирэх хавар гэхэд Төв цэвэрлэх байгууламжийг барих нь эн тэргүүний зорилтоо болгож байна. Монгол гэдэг тусгаар улсын хувьд тулгамдсан асуудлаа шийдэх гарц олцгооё. Хугацаа маш бага байна. Ирэх сард хандивлагч орнууд, хөрөнгө оруулагчдыг урьж төслүүдээ танилцуулъя, сонгон шалгаруулалт явуулах ажилд яаравчилъя. Ерөнхий сайдын захирамжаар ажлын хэсгийг байгуулна. Энэ ажлын хэсгийг УИХ-ын гишүүн, Барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баделхан ахалж, нийслэлийн удирдлагууд болон холбогдох агентлагууд маш хурдтай, чанартайгаар хийж гүйцэтгэхэд гол анхаарлаа хандуул, хугацаанд нь гүйцэтгэхэд хурд, туршлага, чадвар дутаж, тухайн байгууллагаа зөв удирдаж чадахгүйгээс ажил цалгардуулбал хариуцлага тооцно” гэжээ.

-БҮТЭЭН БАЙГУУЛАЛТЫН АЖЛЫГ ХАМТДАА ЭХЭЛҮҮЛЖ БАЙНА-

2018 оны наймдугаар сарын 26-ны өдөр Төв цэвэрлэх байгууламжийн төслийг нээж тууз хайчлахдаа Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх: “Улаанбаатар хотын цэвэрлэх байгууламжаас үүдэлтэй агаар, хөрсний бохирдол, Туул голын экологийн доройтлын эсрэг анхаарал хандуулж, Монгол Улсын Засгийн газрын зүгээс шат дараалсан арга хэмжээ авсны үр дүнд энэхүү төслийн бүтээн байгуулалтын ажлыг бид хамтдаа эхлүүлж байна. Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчилснээр байгууламжийн чанар, хүртээмж, хүчин чадал нэмэгдэж, агаар, ус, хөрс, орчны бохирдлыг бууруулах, нийслэлд амьдарч байгаа 1.5 сая иргэний эрүүл, аюулгүй амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэхэд чухал хувь нэмэр оруулна. Улаанбаатар хотын шинэ цэвэрлэх байгууламжийг байгуулах төслийн бүтээн байгуулалтын ажил ийнхүү эхэлж байгааг би мэдэгдэж байна” гэсэн байна.

-ИРГЭДИЙН АМЬДРАХ ЭРҮҮЛ, АЮУЛГҮЙ ОРЧИНД АМЬДАРНА-

2019 оны хоёрдугаар сарын 28-ны өдөр Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх шинэ Төв цэвэрлэх байгууламжийн шав тавих ёслол дээр “Олон улсын стандартын шаардлага хангасан, дэвшилтэт технологи бүхий, бохир ус цэвэрлэх орчин үеийн байгууламжийг шинээр барих энэхүү төсөл нь хоёр улсын хамтын ажиллагааны баялаг түүхийн хуудсыг нэгээр нэмсэн, Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийг хангахад түлхэц болсон их бүтээн байгуулалт болно гэдэгт би итгэл төгс байна. Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэх энэ төслийн хамт Мянганы сорилтын корпорацийн буцалтгүй тусламжаар Улаанбаатар хотын усан хангамжийг нэмэгдүүлэх cаарал усны үйлдвэр шинээр ашиглалтад орно. Энэ төслүүдийг цаг хугацаанд нь чанартай хэрэгжүүлснээр нийслэлийн иргэд эрүүл, аюулгүй орчинд амьдарна нөхцөл сайжирна” гэж хэлсэн байна.

Цаашид Төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэх яриаг сайд, дарга нар хичнээн жил ярихыг таашгүй. Гэхдээ одоогийн Засгийн газрын тэргүүн амлалтаа биелүүлж 2022 онд улаан тууз хайчилан шинэ Төв цэвэрлэх байгууламжийг нээх байхаа гэсэн итгэл найдвар, хүлээлтийг иргэдийн дунд үлдлээ.